Co oznacza wciągnięta błona bębenkowa? Retrakcja to stan, w którym delikatna tkanka jest zasysana w kierunku środka ucha. Wciągnięta błona bębenkowa jest efektem braku równowagi ciśnienia między powietrzem wewnątrz a na zewnątrz ucha. Dowiedz się więcej o nienaturalnym ustawieniu wciągniętej błony bębenkowej. Objawy, leczenie oraz przyczyny wklęśniętej błony bębenkowej znajdziesz poniżej.
Spis treści:
1. Co oznacza wciągnięta błona bębenkowa?
2. Wciągnięta błona bębenkowa – objawy
3. Wciągnięta błona bębenkowa – leczenie
4. Wciągnięta błona bębenkowa u dziecka
5. Wciągnięta błona bębenkowa – przyczyny
FAQ: Pytania o wciągniętą błonę bębenkową
1. Co oznacza wciągnięta błona bębenkowa?
Wciągnięta błona bębenkowa (wklęśnięta błona bębenkowa) to przypadłość związana z cienką tkanką kluczową dla procesów słyszenia. Błona bębenkowa jest tu cofnięta w kierunku ucha środkowego (w prawidłowym ustawieniu nie jest ona mocno wciągnięta). Błona bębenkowa, która jest zdrowa, ma kształt stożka, a jej środek lekko zapada się do wewnątrz przewodu słuchowego. Wklęśnięta błona bębenkowa to stan, w którym zapadanie błony jest pogłębione przez kilka czynników.
Wciągnięta błona bębenkowa – objawy i główne przyczyny:
- problemy z trąbką Eustachiusza (niedrożność),
- bakterie,
- gwałtowne zmiany ciśnienia (barotrauma związana z lataniem lub nurkowaniem ).
Jak sprawdzić wciągniętą błonę bębenkową? Przyczyny zjawiska, jego przebieg oraz powikłania weryfikuje otolaryngolog. Do badania wciągniętej błony bębenkowej wykorzysta tympanometrię lub posłuży się otoskopem (badanie wziernikowe). Pozwala to stwierdzić, jak mocno jest wklęśnięta błona bębenkowa w uchu. Wciągnięta błona bębenkowa może być niegroźną dolegliwością, która przeminie z czasem (do kilku miesięcy). Z drugiej strony przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy, które są wyjątkowo dokuczliwe, powinny skłonić do wizyty u lekarza. Powikłania związane z nieleczonym wciągnięciem błony bębenkowej mogą prowadzić do perforacji błony bębenkowej czy problemów ze słuchem.
2. Wciągnięta błona bębenkowa – objawy
W początkowej fazie wciągniętej błony bębenkowej objawy mogą być niezauważalne. Nie ma tu dokuczliwych przypadłości, ponieważ wciągnięta błona bębenkowa nie dotyka kosteczek słuchowych w uchu. Samą zmianę pozycji błony mógłby stwierdzić jedynie lekarz. Jeśli przypadłość jaką jest wklęśnięta błona bębenkowa pogłębia się, może dochodzić do niepokojących symptomów. We wciągniętej błonie bębenkowej objawy są odczuwalne w całym uchu. Wciągnięta błona bębenkowa może doprowadzić nie tylko do bólu, ale także zatkania ucha. Jakie są konsekwencje wciągniętej błony bębenkowej? Szumy uszne lub niedosłuch. Niektóre przypadki wiążą się z uczuciem pełności lub ucisku, wyciekami, a skrajnie także z trwałą utratą słuchu.
Wciągnięta błona bębenkowa – objawy, których nie należy bagatelizować:
- Upośledzenie słuchu – przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy dotyczą często gorszej reakcji na dźwięki.
- Zwiększanie głośności urządzeń – w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy związane ze zwiększaniem głośności urządzeń to często subtelny sygnał problemów ze słuchem; przyczyny niedosłuchu bywają powiązane z wciągniętą błoną bębenkową.
- Uczucie zatkanego ucha – pełność lub zablokowanie ucha – przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy te są bardzo częste.
- Ból ucha – w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy bólowe przy połykaniu czy ziewaniu lub nasilające się przy zmianie ciśnienia to wskazanie do badań.
- Drażliwość – przy wciągniętej błonie bębenkowej objawami, które powinny zaniepokoić, są także drażliwość (szczególnie u dzieci); w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy mogą dotyczyć też problemów ze snem, regeneracją i odpoczynkiem.
- Brak równowagi – chwiejność to kolejny problem przy wciągniętej błonie bębenkowej. Objaw ten wiąże się z dysfunkcjami ucha środkowego, które odpowiada za utrzymanie równowagi ciała.
- Częste infekcje górnych dróg oddechowych – przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy związane z infekcjami doprowadzają do błędnego koła, a problemy z trąbką słuchową i błoną bębenkową wciąż nawracają.
- Zmieniony wygląd wciągniętej błony bębenkowej – w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy są widoczne w badaniu otoskopowym. Błona jest cofnięta, nieruchoma, matowa.
- Długotrwałe dolegliwości – jeśli przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy utrzymują się dłużej niż 3 miesiące, konsultacja laryngologiczna jest wskazana.
Zatkane ucho przy wciągniętej błonie bębenkowej
Przy wciągniętej błonie bębenkowej objaw, który pojawia się jako pierwszy, to często uczucie zatkanego ucha. Wciągnięta błona bębenkowa może powodować fizyczny dyskomfort. W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy jak nacisk, uczucie pełności czy zatkanie ucha to najczęściej opisywane przez pacjentów dolegliwości. Nierzadko przy wciągniętej błonie bębenkowej objawom będą towarzyszyć wysięki z ucha.
Błona bębenkowa wciągnięta przez różnicę ciśnień może powodować uczucie podobne do zatkania uszu w samolocie lub podczas wspinaczki górskiej. Czasem przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy ustępują same. Jeśli utrzymują się dłużej – wciągniętą błonę bębenkową, objawy jej towarzyszące i inne problemy powinien ocenić lekarz.
Wciągnięta błona bębenkowa – szumy uszne
Przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy mogą być mniej oczywiste, a w niektórych przypadkach całość jest bezobjawowa. Do nieprzyjemnych symptomów dochodzi dopiero przy zaawansowanej retrakcji, np. gdy wciągnięta błona bębenkowa zaczyna stykać się z kosteczkami słuchowymi. Jak wyglądają objawy w przypadku wciągniętej błony bębenkowej? Szumy uszne to jedna z podstawowych dolegliwości. Przy wciągniętej błonie bębenkowej szumy pojawiają się w postaci syczenia. Nierzadko w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy to także huczenie czy brzęczenie.
Przy błonie bębenkowej wciągniętej pacjenci często skarżą się też na specyficzną postać szumów usznych – trzaski. W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy tego typu są podobne do dźwięków, które emituje niedziałający kanał telewizyjny.
Niedosłuch a wciągnięta błona bębenkowa (objawy)
W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy mogą dotyczyć jakości słuchu. Błona wciągana do wewnątrz przewodu słuchowego zaczyna nieprawidłowo rozdzielać ucho środkowe od zewnętrznego. W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy te mogą przełożyć się m.in. na upośledzenie słuchu lub jego tymczasową utratę. To jedna z ważniejszych przyczyn niedosłuchu.
Zbagatelizowanie przypadłości jaką jest wciągnięta błona bębenkowa może doprowadzić do powikłań. Zaniechanie leczenia w sytuacji, gdy całość trwa długo, a przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy są wyjątkowo dokuczliwe, w rzadkich przypadkach może skończyć się nawet trwałą utratą słuchu. Stąd przy wciągniętej błonie bębenkowej leczenie i odpowiednia diagnostyka to podstawa.
3. Wciągnięta błona bębenkowa – leczenie
W przypadku wciągniętej błony bębenkowej leczenie zależy od zaawansowania problemu. Często przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy, w tym powodujące je nierówności w ciśnieniu ustępują samoistnie, a błona bębenkowa [link], wraca do naturalnego położenia. W niektórych przypadkach wciągnięcia błony bębenkowej leczenie będzie jednak konieczne. Korekcja wklęśniętej błony bębenkowej może obejmować zarówno terapię lekową (steroidy, antybiotyki), jak i zabiegi. Przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy można złagodzić m.in. poprzez wprowadzenie drenów wentylacyjnych czy rozszerzanie trąbki Eustachiusza balonikiem.
Badanie drożności trąbki słuchowej ETF
W przypadku wciągniętej błony bębenkowej leczenie warto rozpocząć od oceny stanu ucha środkowego i badania drożności trąbki słuchowej ETF. Łączy ona jamę bębenkową z gardłem, a ponadto wyrównuje ciśnienie, co jest kluczowe w przypadku wciągniętej błony bębenkowej. Badanie jest krótkie i bezbolesne. Wynik to krzywe tympanometryczne dostępne w przeciągu kilku minut. W momencie badania pacjent nie powinien być przeziębiony, bo może to wpływać na jakość wyników.
Wciągnięta błona bębenkowa (leczenie) a zatkane ucho
Zatkane ucho to powszechna przypadłość. Często utrzymuje się np. po przebytej infekcji czy w przebiegu wciągniętej błony bębenkowej. Przyczyny tego stanu to niedrożności trąbki słuchowej, które tworzą podciśnienie w uchu środkowym i dają uczucie zatkania. W badaniu ucha (otoskopia) laryngolog zauważa wtedy wciągniętą błonę bębenkową. Leczenie tej przypadłości polega na odetkaniu trąbki słuchowej, np. z zastosowaniem leków przeciwobrzękowych czy przeciwzapalnych.
Zabieg przedmuchania trąbki słuchowej
Przedmuchanie trąbki słuchowej to małoinwazyjny zabieg, który ma przywrócić drożność w tym obrębie. Przyczyną problemów z drożnością może być np. obrzęk błony śluzowej powiązany z nieżytem nosa lub ucisk powiększonego migdałka gardłowego. Zabieg Politzera, czyli przedmuchania trąbki słuchowej, nie jest skomplikowany. Lekarz podaje pacjentowi krople obkurczające do nosa oraz wprowadza gruszkę przypominającą balon. Jest ona stopniowo napełniana, co powoduje poszerzenie i udrożnienie trąbki. Balonikowanie trąbek Eustachiusza wspomaga wyrównanie ciśnienia w uchu, łagodzi szumy uszne, ból czy uczucie zatkanego ucha.
4. Wciągnięta błona bębenkowa u dziecka
Problemy z uszami u dzieci dotyczą m. in. zapalenia ucha środkowego. Szacuje się, że przypadłość występuje u praktycznie każdego malucha do 5. roku życia. Zazwyczaj infekcje ustępują samoistnie (podłoże wirusowe) lub można je zwalczać antybiotykami (podłoże bakteryjne). Jeśli zapalenie ucha środkowego ma przebieg przewlekły, jedną z konsekwencji jest często wciągnięta błona bębenkowa. U dziecka ta dolegliwość może powodować dalsze komplikacje, a w skrajnych przypadkach nawet utratę słuchu.
➜ Przeczytaj też: Zapalenie ucha – objawy różnych części ucha
Objawy wciągniętej błony bębenkowej u dziecka
Podczas badania otoskopowego lekarz jest w stanie zauważyć wciągniętą błonę bębenkową u dziecka, która jest zassana do środka ucha. Co oznacza wciągnięta błona bębenkowa u małego pacjenta? Stan sugeruje ujemne ciśnienie w uchu środkowym, co dodatkowo potwierdzać może sam wygląd błony. Będzie matowa, szara, praktycznie nieprzezroczysta oraz mało ruchoma. W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy mogą być wyjątkowo zróżnicowane.
Poznaj dolegliwości przy wciągniętej błonie bębenkowej u dziecka.
Wciągnięta błona bębenkowa – objaw 1. Uczucie zatkanego ucha
Dziecko może próbować „odetkać” ucho przez ziewanie, przełykanie śliny czy pocieranie, co jednak nie „odblokuje” wciągniętej błony bębenkowej. Objawy tego typu to częsty wynik zaburzeń wentylacji trąbki słuchowej.
Wciągnięta błona bębenkowa – objaw 2. Bóle
Ból może występować w postaci lekkiego dyskomfortu lub ostrego, kłującego bólu, nasilającego się np. podczas przełykania lub zmian ciśnienia. U dzieci warto zwrócić uwagę na pocieranie ucha, płaczliwość czy brak apetytu. Przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy bólowe często są mylone z infekcją.
Wciągnięta błona bębenkowa – objaw 3. Pogorszenie słuchu
Ciche mówienie, niereagowanie na polecenia lub konieczność powtarzania komunikatów mogą świadczyć o pogorszeniu słuchu. W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy słuchowe są szczególnie niebezpieczne u małych dzieci, ponieważ mogą zaburzać rozwój mowy i koncentrację.
Wciągnięta błona bębenkowa – objaw 4. Drażliwość (szczególnie u młodszych pacjentów)
W przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy emocjonalne w postaci rozdrażnienia mogą być jedynym sygnałem od dziecka, że dzieje się coś niepokojącego.
Wciągnięta błona bębenkowa – objaw 5. Problemy ze snem i regeneracją
Przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy nocne (zaburzenia snu, częste wybudzanie czy niespokojny sen) mogą towarzyszyć przewlekłemu dyskomfortowi związanemu z uchem.
Jak pomóc dziecku z wciągniętą błoną bębenkową?
Pomoc dziecku z retrakcją zależy od stopnia problemu z wciągniętą błoną bębenkową, przyczyn zjawiska oraz czasu jego trwania. Najczęściej preludium do tego schorzenia są dysfunkcje trąbki słuchowej lub początkowy etap infekcji ucha.
Jak pomóc dziecku z wciągniętą błoną bębenkową:
- Obserwacja – jeśli w przypadku wciągniętej błony bębenkowej objawy bólowe u dziecka są znikome, nie ma gorączki ani wysięku w uchu, a błona bębenkowa jest tylko nieznacznie wciągnięta, można zastosować obserwację bez antybiotyków . Dotyczy to w szczególności dzieci do 2. roku życia.
- Ocena ruchomości wciągniętej błony bębenkowej u dziecka – przy problemach z błoną bębenkową wciągniętą dobrze jest użyć otoskopii pneumatycznej lub tympanometrii do sprawdzenia ruchomości wciągniętej błony bębenkowej u dziecka. Jeśli w trakcie badań nie obserwuje się płynu w uchu środkowym przy wciągniętej błonie bębenkowej – leczenie antybiotykiem nie będzie raczej wskazane.
- Wciągnięta błona bębenkowa – leczenie objawowe – leki przeciwbólowe mogą pomóc w zmniejszeniu dyskomfortu dziecka z wciągniętą błoną bębenkową. Ukojenie może przynieść też dodatkowe nawilżenie powietrza, picie płynów i pozycja półsiedząca, co wspomaga drożność trąbki słuchowej.
Wciągnięta błona bębenkowa u dziecka – kiedy do lekarza?
Przy wciągniętej błonie bębenkowej u dziecka pomoc laryngologiczna jest nieodzowna. Jeśli sama obserwacja wciągniętej błony bębenkowej, leczenie objawowe oraz doraźna pomoc nie przynoszą skutków, należy porozmawiać z lekarzem. Ponadto, jeżeli retrakcja błony bębenkowej utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące, towarzyszy jej przewlekłe gromadzenie płynu w uchu lub objawy wciągniętej błony bębenkowej u dziecka są niepokojące należy skorzystać z pomocy lekarskiej. Przy wciągniętej błonie bębenkowej objawy wyraźnie alarmujące to ostry ból, wysięki z ucha, gorączka.
5. Wciągnięta błona bębenkowa – przyczyny
W przypadku wciągniętej błony bębenkowej przyczyny zjawiska mogą być złożone. Najczęściej wyróżnia się tutaj wszelkiego rodzaju urazy, np.:
- uszkodzenie mechaniczne ucha (np. podczas czyszczenia),
- uderzenie w ucho,
- urazy głowy,
- nagła zmiana ciśnienia powietrza (lot czy nurkowanie).
Przy wciągniętej błonie bębenkowej przyczyny dotyczą też często konkretnych schorzeń. Zalicza się do nich:
- stany zapalne i zakażenia ucha środkowego,
- zapalenie zatok,
- zakażenia górnych dróg oddechowych,
- przewlekłe alergie,
- powiększenie migdałków gardłowych,
- przebyte pęknięcia błony bębenkowej
Błona bębenkowa wciągnięta to stan cofnięcia (wklęśnięcia) błony w kierunku ucha środkowego, spowodowany najczęściej zaburzeniem ciśnienia po obu jej stronach. W pierwszej fazie dolegliwości jaką jest wciągnięta błona bębenkowa objawy mogą być znikome. W bardziej zaawansowanej postaci przypadłość prowadzi do szumów usznych, zatkania ucha, niedosłuchu, a nawet utraty słuchu. Diagnostykę przeprowadza otolaryngolog, a leczenie – zależne od stopnia zaawansowania – może obejmować farmakoterapię lub drobne zabiegi. Wczesna interwencja zmniejsza ryzyko powikłań.
