Kobieta wykonuje badanie słuchu (tympanometria) w gabinecie specjalisty.

Tympanometria – zdrowie błony bębenkowej

Autor: Aldona Słowińska

08.04.2025 • 15 min. czytania

Kategorie • Badania słuchu

Tympanometria – co to jest, jak czytać wyniki i cena badania

Popularne badanie słuchu (tympanometria) dostarcza informacji o zdrowiu ucha środkowego. Podczas tympanometrii ocenia się odbicie fali dźwiękowej od błony bębenkowej. Na czym polega tympanometria, co to jest i jak wygląda badanie? Specjalista wprowadza do kanału słuchowego sondę, która mierzy reakcje błony bębenkowej na dźwięki. W przypadku tympanometrii wyniki są jasne i obiektywne, a badanie słuchu (tympanometria) u dziecka to jedna ze skuteczniejszych metod diagnostyki.

Spis treści:
1. Badanie słuchu (tympanometria) – co to jest?
2. Tympanometria u dziecka krok po kroku
3. Na czym polega tympanometria u dorosłych?
4. Tympanometria – wyniki. Co warto wiedzieć?
5. Tympanometria – cena prywatnie i tympanometria NFZ
6. Tympanometria – przeciwwskazania i wskazania
FAQ: Pytania o tympanometrię – co to jest?

1. Badanie słuchu (tympanometria) – co to jest?

Tympanometria (inaczej audiometria impedancyjna) to obiektywne badanie słuchu. Dostarcza informacji o zdrowiu ucha środkowego. Takie sytuacje jak płyn w uchu czy uszkodzenia błony bębenkowej można wykryć właśnie dzięki tympanometrii. Co to jest w praktyce? Sprawdzona i chętnie wybierana metoda diagnostyczna. Badanie słuchu (tympanometrię) wykonuje się szybko i bezboleśnie – stąd tak często sięga się po tympanometrię u dziecka. W przypadku dobrze przeprowadzonej tympanometrii wyniki pozwalają ocenić i skutecznie leczyć zapalenie ucha środkowego z wysiękiem, a także ostre zapalenie ucha środkowego – to dość częsta diagnoza po wykonaniu tympanometrii u dziecka.

Tympanometria – jak wygląda badanie słuchu?

Na czym polega tympanometria, co to jest i dlaczego warto ją robić? W całej procedurze specjalista posługuje się tympanometrem. Zmienia on ciśnienie powietrza w uchu, co powoduje ruchy błony bębenkowej w przód i tył. Całe badanie słuchu (tympanometria) trwa ok. 10 minut. Przy tympanometrii wyniki rejestrowane są na wykresach. Tympanogramy przedstawiają krzywe zależności ciśnienia i podatności błony bębenkowej na ruchy podczas tympanometrii. Wyniki wskazują punkt oraz stopień maksymalnej podatności błony. Zatem na czym polega tympanometria w praktyce? To szybki, bezbolesny pomiar, który daje obiektywne wnioski.

Badanie słuchu (tympanometria) pozwala ocenić ciśnienie (szczyt krzywej tympanometrycznej) w uchu środkowym. Norma wynosi od -100 do +100 daPa (dekapaskale) – to miara ciśnienia powietrza stosowana przy tympanometrii. Jak czytać wyniki badania? Z wykresów specjalista odczytuje obraz wykonanej tympanometrii. Wyniki dzielimy na trzy kategorie: tympanometria typ A, tympanometria typ B lub tympanometria typ C. Bezpośrednio po tympanometrii wyniki są już dostępne. Cała tympanometria trwa ok. 10 minut.

2. Tympanometria u dziecka krok po kroku

Popularną metodą diagnostyki u małych pacjentów pozostaje tympanometria. Co to jest w kontekście najmłodszych? Badanie (tympanometria) u dzieci to działanie profilaktyczne, które pomaga utrzymać nasze pociechy w zdrowiu. Tympanometria u dziecka jest szczególnie ważna dla noworodków, ale też pacjentów w wieku 3-5 lat. Jak wskazują badania, małe dzieci są bardziej narażone na utratę słuchu z powodu problemów z uchem środkowym, np. w konsekwencji infekcji¹. Dlatego tak istotne jest wiedzieć, na czym polega tympanometria u dziecka. Dowiedz się więcej o dziecięcej tympanometrii – jak czytać wyniki i ile kosztuje.

Badanie (tympanometria) u dzieci – czy warto?

Tympanometria u dziecka to jedna z dokładniejszych metod badania ucha środkowego w przypadku małych pacjentów. Dlatego badanie tympanometrii u dzieci jest tak powszechne i chętnie wykonywane już od 1. miesiąca życia. Również w szpitalu po narodzinach jednym z pierwszych badań jest właśnie tympanometria. Co to oznacza w praktyce? Tympanometria jest bezbolesna i bezpieczna. Wczesne wykonanie badania tympanometrii u dzieci pozwala wykryć choroby narządu słuchu na tyle wcześnie, by podjąć skuteczne leczenie.

Tympanometrię u dziecka zaleca się najczęściej w przypadku podejrzenia wysiękowego zapalenia ucha środkowego lub gdy występują objawy ubytku słuchu. W razie pojawiania się u pociechy jakichkolwiek dolegliwości, warto wykonać badanie tympanometrii u dzieci. Po przeprowadzeniu tympanometrii wyniki są dostępne od razu – mogą nas uspokoić lub wskazać dalsze możliwości działania.

Na czym polega tympanometria u dziecka?

Badanie (tympanometria) u dzieci polega na ocenie stanu zdrowia błony bębenkowej w uchu środkowym. Część rodziców może nie być pewna, na czym polega tympanometria u najmłodszych pacjentów oraz kiedy należy ją wykonać. Tympanometria u dziecka może być traktowana jako badanie profilaktyczne, tzn. wykonujemy je raz na 1-2 lata. Jeśli zachowamy regularność przy badaniu tympanometrii u dzieci, zdrowie słuchu pociechy na tym zyska!

Tympanometrię u dziecka wykonuje się w przypadku:

  • podejrzenia wysiękowego zapalenia ucha środkowego;
  • obecności płynu w jamie bębenkowej;
  • perforacji błony bębenkowej;
  • niedosłuchu przewodzeniowego lub odbiorczego;
  • problemów z drożnością trąbki słuchowej;
  • podrażnienia nerwu twarzowego.

Przygotowanie do badania słuchu (tympanometrii) u dziecka

Badanie słuchu (tympanometria) u dziecka nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed wizytą dziecko może spożywać posiłki i pić, a także przyjmować leki. Diagnostyka trwa ok. 10 minut i jest bezbolesna.

W przypadku badania tympanometrii u dzieci wielu rodziców rozpoczyna nadmierne przygotowania, np. czyszczą głęboko uszy pociechy patyczkami higienicznymi, by lepiej wyszła tympanometria. Co to przynosi w praktyce? Takie działanie nie jest zalecane i może prowadzić do podrażnień. Przed tympanometrią u dziecka nie należy więc intensyfikować codziennych zabiegów higienicznych, a jedynie zachować te standardowe.

➜ Przeczytaj też: Jak prawidłowo zadbać o swoje uszy?

Przebieg badania tympanometrii u dzieci

W tympanometrii u dziecka stosuje się sondę pomiarową – tympanometr. Dzięki umieszczeniu sondy w uchu można zmierzyć odbicie fal ultradźwiękowych od błony bębenkowej podczas zmian ciśnienia w kanale słuchowym. Zatem na czym polega tympanometria u dziecka? Szybko, sprawnie i bezboleśnie. Tympanometria u dziecka to rutynowa kontrola, a całe badanie słuchu (tympanometria) trwa ok. 10 minut.

W tympanometrii u dziecka jest ważne, by mały pacjent nie ruszał głową i nie płakał podczas pomiaru. Dobrze więc, by rodzic wcześniej przygotował dziecko do diagnostyki i wyjaśnił, na czym polega tympanometria, co to jest i dlaczego się ją wykonuje. Badanie (tympanometrię) u dzieci można wykonywać już od 1. miesiąca życia. Noworodki badane są często podczas karmienia, by były spokojne i zrelaksowane. Starszym dzieciom warto pozwolić, by wzięły z domu ulubioną przytulankę lub kocyk.

Tympanometria – wyniki tympanometrii u dziecka

Badanie tympanometrii u dzieci pozwala od razu poznać wyniki, czyli ocenić ruchomość błony bębenkowej oraz ciśnienie w uchu. Prawidłowe parametry wskazują na poprawne funkcjonowanie ucha środkowego. Wyniki tympanometrii u dziecka są przedstawiane w formie wykresów. Specjalista po badaniu słuchu (tympanometrii) dysponuje tak zwanymi krzywymi tympanometrycznymi, czyli tympanogramami. Podczas tympanometrii wyniki negatywne mogą wskazywać na postępujące wysiękowe zapalenie ucha środkowego lub niedrożność trąbki słuchowej. Inne schorzenie, które wykrywa badanie tympanometrii u dzieci, to perforacja błony bębenkowej. Wyniki należy zawsze skonsultować z protetykiem słuchu lub lekarzem.

Przy tympanometrii wyniki mogą przybierać te formy:

  • Krzywa typu A / tympanometria typ A – szczyt wykresu znajduje się nad wartością 0. Wykres jest prawidłowy i nie wskazuje na niepokojące zmiany.
  • Krzywa typu B / tympanometria typ B – wykres nieprawidłowy z płaską linią wykresu. „Płaska” tympanometria u dziecka wskazuje zazwyczaj na postępujące wysiękowe zapalenie ucha środkowego lub niedrożność trąbki słuchowej.
  • Krzywa typu C / tympanometria typ C – wykres nieprawidłowy ze szczytem umieszczonym przy ujemnych wartościach ciśnienia. To podejrzenie zaburzeń działania trąbki słuchowej lub błony bębenkowej.

3. Na czym polega tympanometria u dorosłych?

Dla części dorosłych badania słuchu długo pozostają zagadką – w tym tympanometria. Co to jest i na czym polega w praktyce? Dlaczego przeprowadza się badanie tympanometrii u dzieci, a kiedy jest wskazane u pacjentów dojrzałych? Właściwie na czym polega tympanometria w przypadku dorosłych? Poznaj kluczowe elementy tego badania słuchu – tympanometrii:

Krok 1. Przygotowanie do tympanometrii. Co to jest za badanie i jak się przygotować? Pacjent nie musi specjalnie przygotowywać się do badania słuchu (tympanometrii). W tym dniu można normalnie jeść, pić i przyjmować stałe leki. Wstępem do tympanometrii będzie otoskopia – badanie fizykalne ucha, które jest podstawą oceny stanu zdrowia uszu pacjenta.

Krok 2. Rozpoczęcie badania słuchu – tympanometrii. Diagnostyka trwa kilka minut i polega na delikatnym umieszczeniu w uchu sondy, która dokonuje pomiarów w ramach tympanometrii. Co to jest? Urządzenie rejestruje zmiany ciśnienia powodujące wychylenie błony bębenkowej. Sonda ma miękki koniec i może przypominać zatyczkę do uszu, co pomaga uszczelnić kanał słuchowy podczas badania.

Krok 3. Wykonanie pełnej tympanometrii. W trakcie badania słuchu (tympanometrii) wtłacza się delikatnie powietrze do ucha, co emituje niski ton. Niekiedy dźwięki słyszane podczas testu mogą być głośne² – warto być przygotowanym i zachować spokój. Podczas tympanometrii można też odczuwać narastające ciśnienie w uchu podobne do stanu podczas lotu samolotem. Sonda rejestruje ruchy błony bębenkowej, jej reakcje na dźwięki oraz ciśnienie. Lekarz bada tympanometrem najpierw jedno, a potem drugie ucho.

Krok 4. Tympanometria – wyniki i rekomendacje. Podsumowanie badania słuchu (tympanometrii) dostępne jest od razu po wykonaniu pomiarów. Kończąc tympanometrię, wyniki pacjent otrzymuje w formie tympanogramu. Na tej podstawie specjalista ocenia czynności części ucha środkowego, działanie błony bębenkowej, objętość kanału słuchowego, a także próg słyszenia.

4. Tympanometria – wyniki. Co warto wiedzieć?

W przypadku tympanometrii wyniki generowane są w formie tympanogramu. Pozwala to zdiagnozować szereg przypadłości, w tym tympanosklerozę (stwardnienie ucha środkowego) czy otosklerozę. Tympanometria pomaga generalnie diagnozować schorzenia tkanki kostnej w uchu środkowym. Dzięki badaniom można wykryć i leczyć niedosłuch, niedrożność trąbki Eustachiusza, porażenie nerwu twarzowego, bezpowietrzność, przebicie błony bębenkowej, wysiękowe zapalenie ucha środkowego czy problemy z odruchem strzemiączkowym.

Po wykonaniu tympanometrii wyniki pomagają ekspertowi zauważyć także obecność płynu w jamie bębenkowej. Klasyfikuje się trzy rodzaje krzywych tympanometrycznych. Oznaczane są one literami od A do C – tympanometria typ A, tympanometria typ B oraz tympanometria typ C. Wskazują na konkretne sytuacje zdrowotne ucha środkowego pacjenta.

Wyniki tympanometrii – typ A (prawidłowy)

Wykonując tympanometrię, wyniki badania przedstawiane są w formie krzywej – tympanogramu podsumowującego tympanometrię. Co to jest i o czym świadczy tympanometria typ A? To wynik, gdy na wykresie krzywa ma ostry wierzchołek, który znajduje się powyżej wartości ciśnienia równej 0. Przy tympanometrii wyniki powinny tak wyglądać – bębenki uszne i odpowiadające za słyszenie kosteczki słuchowe poruszają się normalnie, a w uchu środkowym nie ma płynu. Tympanometria typ A to przedział – standardowe ciśnienie w uchu środkowym wynosi od +50 do -50 daPA u dzieci oraz dorosłych³.

Wyniki tympanometrii – typ B (nieprawidłowy)

Tympanometria typ B oznacza, że tympanogram jest płaski, a linia leży nisko. Przy tympanometrii wyniki w tej postaci są nieprawidłowe. Wskazuje to na płyn w uchu środkowym lub możliwą perforację. Tympanometria typ B wizualizuje specjaliście płaski tympanogram z normalną (płyn) lub za dużą (perforacja) objętością przewodu słuchowego. Tympanometria typ B może wskazywać też niedrożność trąbki słuchowej lub zapalenie wysiękowe ucha środkowego. Kończąc w ten sposób tympanometrię, wyniki należy omówić z ekspertem szczególnie, gdy pacjent zauważa już u siebie objawy zapalenia ucha.

Wyniki tympanometrii – typ C (nieprawidłowy)

Tympanometria typ C to niepożądana sytuacja. Wykres wskazuje podciśnienie w uchu środkowym i jest przesunięty w stronę ciśnień ujemnych. Ujemne ciśnienie (mniejsze niż -200 daPa) uważa się za patologiczne. Przy takiej tympanometrii wyniki mogą sugerować dysfunkcję trąbki słuchowej, zapalenie górnych dróg oddechowych, przerośnięty migdałek gardłowy lub wklęśnięcie błony bębenkowej. W tympanometrii typ C otrzymana krzywa tympanometrii, wyniki innych badań oraz porada eksperta to cenne elementy diagnostyczne, ale tympanometria typ C sama w sobie nie wystarczy do oceny ciśnienia w uchu środkowym⁴.

5. Tympanometria – cena prywatnie i tympanometria NFZ

Opisywane badanie słuchu (tympanometria) nie należy do drogich i skomplikowanych sposobów diagnozowania słuchu. W przypadku standardowej tympanometrii cena nie przekracza zazwyczaj kwoty 50 zł. Warto dodać, że badanie tympanometrii u dzieci i dorosłych pozwala funkcjonowanie ucha środkowego i na tej podstawie rozpocząć leczenie konkretnych chorób narządu słuchu – w związku z tym przy tympanometrii cena jest niewielkim kosztem, a dzięki tympanometrii (NFZ lub prywatnie) można wiele zyskać.

Prywatne badanie tympanometrii – cena

Chcąc wykonać opisywane badanie słuchu (tympanometrię), można odwiedzić protetyka słuchu. Ile kosztuje prywatne wykonanie tympanometrii? Cena waha się w granicach 50-150 złotych. Wizyta prywatna pozwala w dowolnym terminie sprawdzić stan błony bębenkowej i innych struktur ucha środkowego. W tympanometrii cena zależna jest od miejsca wykonania – w większych miastach koszty mogą być wyższe.

W gabinetach Audika znajdziesz bogatą ofertę bezpłatnych badań słuchu. Są to pomiary przesiewowe, które pozwolą Ci sprawdzić, czy borykasz się z problemami ze słuchem. Przy tympanometrii, cena w Audika jest zawsze jasno komunikowana i dostępna dla pacjenta – wystarczy zapytać podczas umawiania wizyty.

Tympanometria NFZ – czy jest możliwa?

Wielu pacjentów zastanawia się, czy można wykonać badanie słuchu (tympanometrię) na Narodowy Fundusz Zdrowia. Tak, tympanometria NFZ jest w Polsce dostępna. W zakresie przeprowadzania tympanometrii NFZ zaleca wizyty w poradniach audiologicznych, foniatrycznych lub otolaryngologicznych. Przed wykonaniem badania słuchu (tympanometrii) NFZ potrzebujemy jednak skierowania od lekarza rodzinnego.

W przypadku prywatnej tympanometrii cena nie jest wysoka, jednak część pacjentów chętniej skorzysta z tympanometrii NFZ. Warto sprawdzić dostępność specjalistów w najbliższej okolicy, a także upewnić się co do ceny. Jeśli tympanometria NFZ okaże się bardziej dostępna – nie zwlekajmy z badaniem.

6. Tympanometria – przeciwwskazania i wskazania

W przypadku badania tympanometrii u dzieci i dorosłych istnieje szereg przeciwskazań, ale i przesłanek do wykonania diagnostyki. Kiedy należy, a kiedy lepiej nie robić tympanometrii? Co to jest i kiedy warto pomyśleć o tym badaniu słuchu? W przypadku tympanometrii przeciwwskazania to kilka dość oczywistych sytuacji.

Badanie słuchu (tympanometria) – przeciwskazania

Tympanometria to bezpieczna i pozbawiona szczególnego ryzyka diagnostyka. To badanie słuchu (tympanometrię) można wykonywać w przypadku dzieci, osób dorosłych i starszych. W przypadku tympanometrii wyniki pozyskuje się bez ścisłej współpracy z pacjentem. Niemniej, w niektórych sytuacjach odradza się takie metody diagnostyczne jak tympanometria. Przeciwskazania to na przykład całkowity brak błony bębenkowej u pacjenta lub stwierdzona wcześniej perforacja.

W przypadku tympanometrii przeciwskazania to:

  • niedawne urazy głowy;
  • dyskomfort i/lub ból w uchu (np. otalgia);
  • ostre zapalenie ucha środkowego;
  • obecność ciała obcego w zewnętrznym kanale słuchowym;
  • przesuszenie lub nadmierna woskowina w uchu;
  • niedawne operacje bębenka lub ucha środkowego;
  • zależność między tympanometrią a katarem.

Tympanometria a katar

Decydując się na badanie słuchu (tympanometrię), przeciwskazania dotyczą na przykład kataru. Przeziębienie, stan podgorączkowy lub inne infekcje górnych dróg oddechowych będą zaburzały wyniki tympanometrii. Przeciwskazania do wykonania diagnostyki w przypadku złego samopoczucia wynikają w dużej mierze z ograniczonej drożności trąbki Eustachiusza – powstaje wtedy uczucie zatkanego ucha. Pomiędzy tympanometrią a katarem pojawia się także inna zależność. Nieżyt nosa wpływa bowiem na słuch.

Mogą pojawiać się bóle, kłucie w uchu, uczucie zatkania lub rozpierania w przewodzie słuchowym. Między tympanometrią a katarem jest więcej powiązań. Nieżyt nosa wywołuje czasem trzaski w uszach, tworzy blokady czy doprowadza do pogorszenia lub utraty słuchu. Te przypadłości zaburzają wynik tympanometrii, a nawet uniemożliwią wykonanie badania. Istnieje zatem zależność między tympanometrią a katarem, stąd eksperci zalecają nie wykonywać badania słuchu (tympanometrii) podczas infekcji górnych dróg oddechowych.

Otoskleroza (tympanometria) – jak wygląda badanie?

Otoskleroza to jedna z chorób ucha środkowego, która może pogarszać słuch pacjenta. Jak rozpoznać otosklerozę? Tympanometria jest jednym z badań zalecanych przy diagnostyce. Jeśli zauważasz problemy ze słuchem, które mogą wskazywać na otosklerozę – tympanometria może być jedną z metod, które potwierdzą lub wyeliminują chorobę. Część pacjentów może nie wiedzieć, czy dobrym krokiem będzie tympanometria. Jak wygląda badanie, gdy masz podejrzenie otosklerozy? Tympanometrię wykonuje protetyk słuchu lub lekarz otolaryngolog.

Pacjenci wykonujący badanie na otosklerozę (tympanometrię) skarżą się najczęściej na pogorszenie słuchu, niedosłyszenie szeptów i niskich dźwięków, zawroty głowy oraz szumy uszne. W kolejnym kroku specjalista zleca wykonanie pomiaru wrażliwości słuchu (audiometria tonalna), a także sprawdza przewodnictwo w uchu środkowym (tympanometria). Często pomocna okazuje się też diagnostyka obrazowa (np. tomografia komputerowa). Jeśli podejrzewasz u siebie otosklerozę, tympanometria pozwoli wykluczyć lub potwierdzić te przypuszczenia.

Wskazania do badania słuchu – tympanometrii

Diagnostyka ucha środkowego to podstawa dbania o zdrowie, a tympanometria jest jedną z kluczowych metod. Jak każde badanie słuchu, tympanometria również posiada szczególne wskazania do wykonania jej. O każdej takiej potrzebie zawsze decyduje specjalista – protetyk słuchu lub lekarz.

Wskazania do wykonania badania słuchu (tympanometrii) to:

  • postępujący niedosłuch;
  • wrażenie występowania szumów usznych;
  • problemy z rozumieniem mowy;
  • częste zawroty głowy;
  • pogorszona koncentracja słuchowa;
  • niedowład nerwu twarzowego.

FAQ: Pytania o tympanometrię – co to jest?

Ikona przedstawiająca zauszny aparat słuchowy BTE na białym tle.
Aldona Słowińska, protetyk słuchu

Aldona Słowińska to protetyk słuchu oraz provider Neuroflow (terapii zaburzeń przetwarzania słuchowego APD) z wieloletnim doświadczeniem. Zdobyła tytuł zawodowy protetyka słuchu w szkole policealnej Plus Edukacja we Wrocławiu (2022-2024). Wykonuje bezpłatne badania słuchu i prowadzi rehabiliację.

Poznaj eksperta